‘De gevaren van elektriciteit worden vaak onderschat’

Kun je jezelf kort voorstellen?

“Inmiddels werk ik negen jaar bij VolkerWessels, waarvan vijf in mijn huidige rol. Als directeur Veiligheid houd ik me bezig met ons corporate veiligheidsbewustzijnprogramma. Ook ben ik betrokken bij overkoepelende veiligheidsinitiatieven van onze werkmaatschappijen. Denk aan een kennispool van veiligheidskundigen en het doorontwikkelen van onze meldapp. Tot slot neem ik deel aan overleggen van de Governance Code Veiligheid in de Bouw. Binnen dat samenwerkingsverband van opdrachtgevers en aannemers hebben we een gedragscode opgesteld met gezamenlijke uitgangspunten en kernwaarden op het gebied van veiligheidscultuur en gedrag in de hele bouwsector.”

Vanuit de GCVB hebben jullie een top 5 risico’s geformuleerd.

“In deze top 5 staan aanrijdgevaar, vallen van hoogte, elektrische gevaren, hijsen en transport van bouwdelen en werken met gevaarlijke stoffen. Dit zijn risico’s die bij vrijwel alle bouwbedrijven voorkomen en die grote gevolgen kunnen hebben. Als ik kijk naar de registraties, dan komen struikelen en uitglijden het meest voor. Maar gelukkig blijven de gevolgen van een misstap meestal beperkt. Vallen van hoogte daarentegen, of een ongeval bij het hijsen van transportdelen, kan iemand fataal worden. Ik heb het meegemaakt en dat was heel heftig. Zeker als veiligheidskundige ben je dan nóg meer gedreven om verschil te maken, om ervoor te zorgen dat werken in de bouw veiliger wordt.” 

Als we kijken naar elektrische gevaren, wat valt dan op?

“De gevaren van elektriciteit worden vaak onderschat. We realiseren ons niet altijd dat zulke incidenten blijvend letsel kunnen veroorzaken. Wat mij opviel, is dat er ongeveer evenveel elektriseringen voorkomen bij gepland onderhoud in bestaande bouw, als bij verbouw- en nieuwbouw. Ik had verwacht dat vooral de onverwachte situaties bij een verbouwing tot incidenten zouden leiden. Wat ik wel wist: de meeste incidenten (95%) gebeuren bij laagspanningsinstallaties. Bij graafschades is elektrisering trouwens ook een relatief veelvoorkomend incident. In Nederland ligt ruim 1,7 miljoen kilometer aan kabels en leidingen onder de grond. De situatie is vaak onoverzichtelijk en dan gaat het mis.

”Kijkend naar de toekomst…  

“We verwachten dat het risico op elektriseringen en elektrocuties in de toekomst zal toenemen. Dat zit hem in ontwikkelingen die de energietransitie ondersteunen, zoals het werken met elektrisch materieel en klimaatinstallaties in gebouwen. Denk ook aan de verdere digitalisering, zoals elektrische toegangsdeuren of datasystemen die bijvoorbeeld de staat van een brug monitoren. Hierdoor is het des te belangrijker om je bewust te zijn van de risico’s van elektriciteit.”

Welke maatregelen nemen jullie bij VolkerWessels?

“Het begint met het opleiden en instrueren van medewerkers zodat ze goed toegerust zijn voor hun werkzaamheden. Verder blijven we in gesprek met onze opdrachtgevers om waar mogelijk spanningsvrij te werken. Mijn indruk is dat aandacht voor veilig werken steeds meer een gezamenlijke verantwoordelijkheid wordt. Verder benadrukken we in onze campagnes dat het oké is om het werk stil te leggen als je je niet veilig voelt. Zo bleek tijdens een verbouwing eens dat er nog voeding op een kabel in de muur stond. We hebben het werk stilgelegd tot we uiteindelijk achterhaalden waar die spanning vandaan kwam.” 

Via elektrischegevaren.nl vind je handige tips en tools.

“We hebben deze hulpmiddelen verzameld zodat mkb-bedrijven ze niet zelf hoeven te ontwikkelen. Ik wil allereerst het stappenplan onder de aandacht brengen, dat in meerdere talen beschikbaar is. Of je medewerkers nu aan elektrische installaties werken, met bouwkundige werkzaamheden bezig zijn, of elektrisch handgereedschap gebruiken, belangrijk is dat je altijd de juiste stappen neemt. Verder hebben we een presentatie gemaakt die je als toolbox kan gebruiken. Daarbij geldt: stimuleer vooral het goede gesprek over dit thema.”

Welke boodschap wil je de lezer meegeven?

“De afgelopen jaren zijn er binnen de sector goede initiatieven ontstaan om een veilig gedrag te stimuleren. We voeren ook steeds opener het gesprek met elkaar. Toch hebben we gemiddeld nog steeds zo’n twintig dodelijke ongevallen per jaar. Ik hoop dat we in staat zijn om dit aantal flink omlaag te brengen. Daarvoor moeten we denk ik net wat meer tempo maken met initiatieven als een uniforme meld-app of de certificering op niveau 3 van de veiligheidsladder (Safety Culture Ladder). Daarnaast heb ik in mijn eigen praktijk geleerd om vooral goed te luisteren naar medewerkers op de bouwplaats. Zij weten vaak als geen ander welke maatregelen werken en welke niet.”

Ga voor meer informatie naar Elektrische gevaren.