Inwoners Noord-Brabant en Limburg willen huis met tuin, provincie plant hoogbouw in centrum
Vrijdag 10 maart 2023
Kiezers in Noord-Brabant en Limburg zoeken andersoortige woningen dan de bestuurders van diezelfde provincies willen bouwen. Dat blijkt ons onderzoek in aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart. Veel inwoners van Noord-Brabant en Limburg willen graag een huis met een tuin aan de rand van hun stad of dorp. Provinciebestuurders maken echter vooral plannen voor appartementencomplexen in het hart van steden en dorpen.
Dat is niet alleen tegen de voorkeur van de bewoners in, maar duurt ook nog eens veel langer. ‘Bouwen in binnensteden betekent hogere kosten en langere procedures’, zegt Hanneke van Eijndhoven, regiomanager van Bouwend Nederland in Noord-Brabant en Limburg. ‘De minister wil dat we binnen zeven jaar heel veel nieuwe woningen bouwen. Dat lukt alleen maar op plekken waar procedures snel gaan. Wij horen van sommige gemeenten dat zij wel aan de rand van woonkernen willen bouwen, maar dat de provincie daar terughoudend in is.’
Wij hebben per provincie door onderzoeksbureau Invior onderzoek laten doen naar de voorkeuren van kiezers en bestuurders. Daarnaast heeft het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) op verzoek van Bouwend Nederland per provincie onderzocht waar de grootste uitdagingen voor de bouw liggen.
Noord-Brabant: enorme bouwopgave, maar energienet zit vol
De woningbouwopgave die minister De Jonge voor Noord-Brabant voor ogen heeft, is groot. Tot 2030 moet de provincie meer dan 130.000 woningen erbij krijgen. Om dat voor elkaar te krijgen, is een snelle oplossing voor de stikstofimpasse nodig. Van Eijndhoven: ‘Op infrastructureel gebied loopt Brabant nu al vast, omdat vrijwel alles binnen 25 kilometer van een Natura 2000-gebied ligt. Als we nu een woonwijk bouwen, kunnen we er geen wegen naartoe aanleggen.’
Een andere urgente kwestie is de krapte op het energienet. ‘In Brabant investeren bedrijven al niet meer in nieuwe huisvesting, want de kans is groot dat ze voorlopig geen stroomaansluiting krijgen. En dat terwijl investeringen in het net urgenter zijn dan ooit, zeker door het besluit van de provincie om door stikstof voorlopig geen vergunningen af te geven. Met elektrisch materieel bouwen we emissievrij, maar dan hebben we wel een aansluiting nodig op de bouwplaats. In Limburg wordt dit probleem ook groter. Het energienet moet dus heel snel worden verzwaard.’
Limburg: bouwen mag eindelijk weer, maar er zijn allerlei hindernissen
De provincie Limburg wilde jarenlang geen nieuwbouw, met het oog op de verwachte bevolkingskrimp. Nu onder meer de woondeals van minister De Jonge de rem eraf hebben gehaald, blijken er andere hindernissen te zijn. Van wachten op stikstofbeleid tot en met de grote nadruk op betaalbare woningen. Van Eijndhoven: ‘Goedkope huizen zijn op sommige plekken voor bouwers financieel niet haalbaar. Wil de overheid echt dat tweederde van de nieuwbouw “betaalbaar” is, dan zal diezelfde overheid daar geld bij moeten leggen. Daarnaast moeten corporaties, gemeenten, ontwikkelaars en bouwers veel nauwer en met meer lef samenwerken, vanaf de allereerste plannen. Hiervan zijn gelukkig al mooie voorbeelden te zien.’
Landelijk beeld: veel bouwplannen zijn boterzacht
Nederland ligt nog onvoldoende op koers om de ambitie van minister De Jonge – 900.000 nieuwe woningen voor 2030 – waar te maken. Dat komt deels door de focus van bestuurders op bouwen in het centrum van steden en dorpen, in plaats van aan de randen daarvan. Van de plannen die er liggen, is bovendien slechts 35 procent ‘hard’. Dat wil zeggen dat er al een goedgekeurd bestemmingsplan ligt. De stikstofimpasse en de nadruk op betaalbaarheid bemoeilijken de woningbouwopgave. Bouwend Nederland roept gemeenten en provincies op om bij de uitwerking van de provinciale woondeals samen met bouwers en ontwikkelaars te zorgen voor voldoende harde, uitvoerbare bouwplannen om zo de afgesproken aantallen woningen te kunnen realiseren. Er moeten daarbij geen extra eisen aan nieuwbouw worden gesteld die strenger zijn dan de wet. Dat gebeurt nu vaak wel, bijvoorbeeld op het gebied van bouwmaterialen, ontwerp of milieu.
Samenwerking provincie en bouw optimaliseren
Provincies moeten belangrijke keuzes maken over duurzaamheid, energie, woningbouw, bereikbaarheid, natuur en stikstof. De bouwsector is altijd nodig om de provinciale bouwambities te realiseren. Benieuwd hoe Bouwend Nederland de samenwerking wil optimaliseren? Lees hier onze inzet op hoofdlijnen.
Beeld in alle provincies
Overkoepelend beeld
Drenthe
Flevoland
Friesland
Gelderland
Groningen
Limburg
Noord-Brabant
Noord-Holland
Overijssel
Utrecht
Zeeland
Zuid-Holland
Gerelateerd nieuws
Om aan de grote vraag naar woningen te voldoen moeten er in de komende jaren honderdduizenden woningen bij worden gebouwd. Daarmee staan gemeenten en provincies voor een enorme opgave. In Breda werkten de gemeente en bouwpartners Maas-Jacobs Groep en Nederlandse Bouw Unie (NBU) intensief samen tijdens de voorbereidingen van Blossem. In 100 dagen stelden zij samen een gebiedsperspectief op, na nog eens 6 maanden lag er een ontwikkelvisie voor 615 nieuwe woningen.
Voor het verrekenen van prijswijzigingen tijdens de uitvoering van een project is in 1991 de Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw 1991 (RWU 1991) opgesteld. De Commissie Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw heeft besloten om per 2025 te stoppen met de RWU-index 1991.
Het Ruimtelijk Voorstel van de Provincie Zuid-Holland maakt bouwen van betaalbare woningen in Zuid-Holland verder onhaalbaar. Bouwend Nederland vindt het beleid onverstandig en onrealistisch.