“We onderzoeken wat gunstiger is, elektrisch of waterstof”

Projectmanager Kees Scheer van Mourik zit in de bouwkeet van project Sterke Lekdijk. In opdracht van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden wordt het stuk dijk tussen Schoonhoven en Amerongen versterkt. Scheer: "Als deze dijk doorbreekt, dan kan het gebied tot aan Schiphol onder water lopen. Dat zou een humanitaire en economische ramp zijn." Het is zijn zesde dijkversterkingsproject. "Ik vind het mooi om bij te dragen aan de bescherming tegen het water. Daarbij is de opdracht om de nieuwe dijk zoveel mogelijk in te passen in het landschap. Als ik straks met mijn kleinkinderen over de dijk fiets, kan ik ze vertellen hoe deze omgeving tot stand is gekomen. En ik houd van de samenwerking met omwonenden. Je werkt in hun achtertuin; dan moet je goed kunnen luisteren."

Waterstofkranen en een elektrisch knijperwagen

Emissieloos werken is een onderdeel van de duurzaamheidsstrategie van Mourik, getiteld ‘Mourik maakt morgen’. Scheer: "Ons doel is al het materieel emissieloos in 2040. Daar werken we gestaag naartoe. Op dit moment is ongeveer 20% van ons materieel en 10% van het transport emissieloos." Bij de uitvraag voor het project Sterke Lekdijk in 2021 gold de ambitie: in 2024 de helft minder CO2 uitstoot van het materieel ten opzichte van materieel gangbaar in 2020. "Dat was voor ons aanleiding om te investeren in twee graafmachines van 28 ton die worden aangedreven op waterstof. We hebben ze zelf gebouwd, want ze zijn nog nergens te koop. Daarnaast werken er twee emissieloze trekkers op het project, waarvan één op waterstof en één elektrisch. Vrij uniek is onze elektrische knijpwagen met volledig elektrische uitrusting om Prolock filterscherm aan te brengen."

Manoeuvreren door zand en klei

Ten tijde van de opdracht was netcongestie nauwelijks een issue. Mourik koos voor waterstof omdat ze daar vertrouwen in hadden. "Groene waterstof is nu nog schaars en daardoor circa drie keer zo duur als elektriciteit. Die kosten zullen de komende jaren dalen, want verschillende partijen hebben plannen voor een waterstoffabriek in Nederland." Ingewikkeld is het volgens hem niet. "De 12 waterstofcilinders staan in een rek op de machine. Je kan ze makkelijk in één keer vervangen." Als het gaat om het transport op de bouwplaats, dan zijn ze nog wat terughoudend. "Het rijden door zand en klei kost veel vermogen. We onderzoeken nog wat gunstiger is, waterstof of elektrisch. We hebben wel al rijplaten op de bouwplaats liggen, zodat de trekkers gemakkelijker manoeuvreren."

De levertijd is nog erg lang  

Eerlijk is eerlijk, de eerste graafmachine op waterstof had best wat kinderziektes. Die zijn er nu uit. "Machinisten werken er graag mee, en omwonenden waarderen dat het materieel stiller is." De levertijd van emissieloos materieel is nog wel een serieus knelpunt, stelt Scheer. "Houd rekening met een kleine anderhalf jaar. In die tijd staan de ontwikkelingen niet stil. Mijn tip aan collega-bedrijven is dan ook om je er goed in te verdiepen. Maak een plan en zet stappen die voor jou haalbaar zijn." En zijn tip aan opdrachtgevers: "Begrijp dat het op dit moment nog niet mogelijk is om een werk 100% emissieloos uit te voeren, en dat emissieloos vooralsnog meerkosten met zich meebrengt." Het project aan de Lekdijk loopt eind 2024 af. Benieuwd waar we de graafmachines dan gaan terugzien, op een dijk of bij de aanleg van een nieuwe weg…?   

Verder lezen

Lees ook het interview met Jan Baltissen van het Hoogwaterbeschermingsprogramma.