1. Home
  2. Kennis
  3. Veiligheid
  4. Samen klimmen op de veiligheidsladder

Samen klimmen op de Veiligheidsladder

Speciaal voor jou als mkb-bedrijf maakten we het werkboek 'Samen klimmen op de Veiligheidsladder'. Met dit werkboek kun je stap voor stap klimmen op de Safety Culture Ladder (SCL, ook wel veiligheidsladder genoemd). We helpen je met allerlei opdrachten naar de volgende trede.

Het werkboek bestaat uit zes hoofdstukken met bijbehorende podcasts, filmpjes en opdrachten. Deze vind je achter de QR-codes in het boek. Via deze website vind je ook meerdere downloads. Bijvoorbeeld over hoe je de veiligheidsladder implementeert in je organisatie en wie welke rol hierin te spelen heeft.

Lid van ons? Bestel het boek dan via een gereduceerd tarief via het bestelformulier hieronder. Niet-leden kunnen het boek rechtstreeks bij Hub Creations bestellen.

Wil jij dit werkboek hebben?

Wil je het werkboek 'Samen klimmen op de veiligheidsladder: naar trede 3' bestellen? Klik dan hier voor het bestelformulier. De kosten per werkboek zijn €11,25 exclusief BTW. De verzendkosten variëren per bestelling en zijn afhankelijk van aantal werkboeken en het gewicht.

Downloads

Wat leer ik in het werkboek?

Veiligheidscultuur draait om wat jij en je medewerkers en bouwpartners samen willen. Hoe kijken we samen tegen veiligheid aan. Het draait om gedrag. Wat spreken we met elkaar af. Welk gedrag draagt bij aan de veiligheid en welk gedrag niet. Door te reflecteren en te leren over veiligheid, verken je samen wat jullie belangrijk vinden en waar de focus op moet liggen. Cultuur ontwikkel je samen. In elke interactie kun je het verschil maken. Een eerste stap is veiligheid bespreekbaar maken. Dit boek gaat je daarbij helpen. 

Veiligheidscultuur begint bij jezelf

Je hebt altijd invloed, als leidinggevende of als medewerker. Jouw werkcultuur bestaat omdat jij daar onderdeel van bent. Hoe je die invloed kunt pakken, legt Orly Polak uit in deze video. Begin bijvoorbeeld met collega's om te verkennen hoe jullie tegen veiligheid aankijken. Wat vind jij belangrijk? Wat vindt de ander belangrijk?

Cultuur: wat is dat?

Cultuur zegt iets over hoe we de dingen doen. Wat vinden wij normaal? Wat vinden we niet normaal? Hoe kijken we naar veiligheid, wat zijn onze overtuigingen en hoe handelen we daarnaar. Het raakt wie we willen zijn en waar we prioriteit aan geven. Cultuur zit in de kleine dingen. Is het normaal om elkaar aan te spreken? Begin je de dag met een moment voor veiligheid? Vier je successen met champagne en fouten met een biertje? 

Veiligheidsladder: wat houdt dat in?

De veiligheidsladder laat jouw ontwikkeling zien op het gebied van veiligheidscultuur. Het model kijkt naar vijf organisatieonderdelen: beleid en leiderschap, kennis en vaardigheden, primaire en secundaire processen, samenwerken met externen en leren en verbeteren. Afhankelijk van de ontwikkeling van jouw organisatie word je ingeschaald op een bepaalde trede. De treden lopen van 1 tot en met 5 en staan gelijk aan de woorden: pathologisch (1); reactief (2); berekend (3); proactief (4) en vooruitstrevend (5).

Vanuit Veiligheid in Aanbesteding is vanaf 1 juli 2026 minimaal trede 3 een vereiste. 

Veilig gedrag: waar hebben we het over?

Gedrag is iets wat mensen doen. Het is een werkwoord en heeft een bepaalde actie in zich. Gedrag kan je zien en meten. De veiligheidsladder daagt je uit om hierover na te denken. Welke gedrag vind ik bijdragen aan veiligheid en welk gedrag niet? Zo maak je het handelen concreet en kan je erop sturen. 

Sociale en psychologische veiligheid

Sociale veiligheid is een voorwaarde voor fysieke veiligheid. De veiligheidsladder heeft een sterke focus op leren en verbeteren. Dit lukt niet als je niet openstaat voor andere meningen en overtuigingen. Veiligheid ontwikkel je namelijk niet alleen. Je doet het samen, in je team, afdeling en organisatie. Iedereen weet zich gezien en gehoord. Pas als dat zo is, kan je een open gesprek voeren. Je bent dan ook eerder geneigd om onveilige situaties of ongewenst gedrag te melden.

Veilig leiderschap

Zo gaat de leider, zo gaat het team. Leiders zijn het voorbeeld, zij dragen de waarden uit. Wat de leider doet, is in veel gevallen de norm. Daarom is het heel belangrijk om een goed voorbeeld voor anderen te zijn. Dat doe je door te doen wat je zegt. Dus niet roepen veiligheid op één, terwijl je op tijd en budget stuurt. Een voorbeeld is duidelijk en helder zijn over je prioriteiten. Dit betekent keuzes durven maken en 'nee' zeggen als het werk niet veilig kan.

Dit wil je ook bekijken

Hoe zit het met veiligheidsbewustzijn?
Hoe geef je feedback?

Stappen zetten naar trede 3

De stap van 2 naar 3 is een grote. Dit duidelijke rollen, taken en verantwoordelijkheden afstemmen. Gedrag benoemen dat je graag in je organisatie wil zien. Een plan schrijven met een duidelijke stip op de horizon. Het bedrijf mee krijgen. Leiders betrekken en het voorbeeld laten zijn. Stappen zetten begint met het formuleren van een gemeenschappelijk belang. Wat houdt veiligheid als prioriteit in? Hoe ga je om met de risico's van je werk? Wanneer is het veilig genoeg? Als je dit weet, ga je nadenken over hoe je dat gaat organiseren. Dit werkboek neemt je hierin stap voor stap mee. 

Waarom moest dit werkboek er komen?

"Dit werkboek is in opdracht van Bouwend Nederland ontwikkeld door Hub Creations. Helaas staat de bouwsector nog steeds in de top drie van de meest onveilige sectoren. Wat het ingewikkeld maakt, is dat veel factoren invloed hebben op veiligheid en niet in de laatste plaats gedrag. Gedrag is van alle aandachtspunten misschien wel het lastigste om te beïnvloeden. In dit werkboek vind je daarom inspiratie en hulpmiddelen om zelf aan de slag te gaan met veilig gedrag. Zo creëer je een veilige omgeving voor je medewerkers en bouwpartners", zegt Christel Peppelenbos, beleidsadviseur veiligheid.

Over de auteur

Orly Polak is sociologe en argumentatie deskundige en heeft zich daarnaast verdiept in bestuurskunde, sociale psychologie, verandermanagement en antropologie. Ze heeft een grote persoonlijke interesse in alles wat met veilig werken te maken heeft. Orly schrijft hierover voor diverse vakbladen en host de podcast: Verhalen in Veiligheid. Verhalen in Veiligheid brengt verhalen over veiligheid samen met de mensen in het werkveld.

Bekijk ook eens

Veiligheid

Lees hier wat we allemaal doen op het gebied van veiligheid in de sector.

Ledengroep veiligheid

De Ledengroep Veiligheid is een adviesorgaan en klankbord van leden. Hun achtergrond is divers qua bedrijfsgrootte, bouw- en infra en regio.