Circulair bouwen: waarom en hoe dan?
Dinsdag 27 juli 2021
De bouw verbruikt 50% van alle grondstoffen en 40% van de beschikbare energie. En maar liefst 40% van het afval komt uit de bouw. Dus als de bouw verandering brengt in haar processen is het effect op duurzaamheid groot. Een grote verantwoordelijkheid met grote kansen!
De term ‘circulair’ is hot, zeker in de bouwsector. Om deze belangrijke transitie te kunnen maken, zijn veel (inter)nationale ketenpartners nodig. Van slopers en toeleverende industrie tot financiers, architecten, wetenschap en onderwijs. Opdrachtgevers moeten ‘circulair’ inkopen, door bijvoorbeeld te gunnen op circulariteit in aanbestedingen. Los van alle lopende discussies en knelpunten die opgelost moeten worden, kan er al veel. En gebeurt er al veel.
Onze definitie van Circulair Bouwen: Het ontwikkelen, gebruiken en hergebruiken van gebouwen, gebieden en infrastructuur, zonder natuurlijke hulpbronnen onnodig uit te putten, de leefomgeving te vervuilen en ecosystemen aan te tasten. Bouwen op een wijze die economisch verantwoord is en bijdraagt aan het welzijn van mens en dier. Hier en daar, nu en later.
Samenwerking door de hele keten heen is noodzaak.
Evert-Jan Velzing, docent en onderzoeker bij Hogeschool Utrecht, focust op circulariteit. Voor hem staan de Triple E en de Triple P centraal: ecologie, eerlijkheid en economie, people, planet en profit. Om tot hergebruik van materialen te komen, moet van begin tot eind worden samengewerkt. De sloper moet bijvoorbeeld inzichtelijk maken welke componenten de architect tot zijn beschikking heeft en welke potentie die materialen hebben. In zijn action track laat Evert-Jan veel voorbeelden zien van hoe oude materialen worden hergebruikt en wat een mooie resultaten dat oplevert. Er zijn vier methodes beschikbaar die helpen om het hergebruik van materialen meetbaar en inzichtelijk te maken en om te bepalen of de aanpak incidenteel is of integraal. Je ziet ze in het filmpje op 37.47.
Zeventien sustainable development goals.
Ouwehand Bouwen en Ontwikkelen is een bedrijf met vier kernwoorden: samen, vernieuwend, betrouwbaar en plezier. Het bedrijf wordt geleid door vader Peter en zoon Martin Ouwehand, 60 en 37 jaar. Voor hen is de basis van vernieuwend bezig zijn, dat je niet moet denken dat je de sector in je eentje kunt veranderen. Iedere schakel van de keten moet (willen) samenwerken met de andere. Door lange samenwerkingen aan te gaan stuurt het bedrijf op zeventien Sustainable Development Goals (sdg’s). Op 7.53 van de action track zie je ze in een kleurrijk overzicht. Sinds vijf jaar bestaat de Ouwehand bouwacademie die jaarlijks plaats biedt aan twee à drie trainees. Tot nu toe zijn al deze trainees bij Ouwehand gebleven om het verschil te maken in de toekomst.
Huizen bouwen van plastic afval.
Frans Taminiau vertelt over zijn bedrijf Unibrick dat bouwblokken, ‘bricks’, maakt van plastic afval. Sinds de uitvinding van plastic is er, in gewicht, 700.000 keer de Eiffeltoren geproduceerd. Dit materiaal hergebruiken zorgt dus voor minder plastic dat als afval wordt verbrand, en dat scheelt vervuiling. Maar het levert vooral bouwblokken op waar mensen makkelijk zelf mee kunnen bouwen. Een huis, winkel of artsenpost, alles kan. In India en Ghana wordt al getest, net als bij de TU Delft. De basis van het project is circulair werken. De plastics uit huishoudafval worden lokaal gesmolten, vermengd met zand en geperst tot blokken. Unibrick betrekt de informele economie, zorgt voor werkgelegenheid en huisvesting. En hergebruikt dus plastics. Kijk de action track terug en je zult staan te kijken van de eenvoud van het idee. Ongelooflijk inspirerend!
Houden van hout.
Wim Sturris van De Groot Vroomshoop Groep houdt van hout. Hout, mensen en waarden staan centraal in het bedrijf dat al 94 jaar bestaat. Rond 1930 heette het bedrijf De Groot’s Houtbouw Industrie. In de fabriek reed een treintje dat het hout aanvoerde, en er werden kippenhokken en woningen gemaakt. Bijna een eeuw ervaring is voor het bedrijf, dat onderdeel is van VolkerWessels, voldoende bewijs dat houten gebouwen, ook onbehandeld, heel lang meegaan. Recente ervaringen met het hergebruik van hout uit gesloopte gebouwen bewijzen dit ook nog eens. En er kan meer met hout dan je denkt, overspanningen van 50 tot 60 meter zijn geen probleem. Kijk de action track terug om dit te zien. In de fabriek worden panelen gemaakt. Die panelen worden modules en modules worden gebouwen. Na 100 jaar is zo’n gebouw een grondstoffenbank die hergebruikt kan worden. Wat wil je nog meer?
En nu?
Wil je terugkijken? Deze en nog veel meer action tracks vind je op pagina van Future Builders Day.
Tip: lees ook het document ‘Circulaire Gebouwen, strategieën en praktijkvoorbeelden’!
Gerelateerd nieuws
Het BIM Collaboration Format (BCF) is een internationale open standaard waarmee je de communicatie rond issues tussen verschillende BIM-softwarepakketten stroomlijnt. De BCF-kaart zet het gebruik van de standaard op een toegankelijke manier uiteen. Tijdens de praktijkdag leer je door BCF in de praktijk te gebruiken, maak je kennis met verschillende software en verplaats je je in verschillende rollen.
Met drie generaties ervaring en een team van 40 vaste en 40 flexibele medewerkers is Fuhler Wegenbouw een betrouwbare speler in de infrastructuursector in Groningen en Drenthe. Het bedrijf stond jarenlang voor de uitdaging van verspreide en ongestructureerde communicatie: papieren dossiers, mappen, e-mail en WhatsApp zorgden voor verlies van cruciale informatie, misverstanden en verhoogde faalkosten.
Sociale Partners samen voor Duurzame Inzetbaarheid, het samenwerkingsverband van werkgeversorganisatie AWVN, vakbonden CNV en FNV, heeft samen met ons onderzocht hoe bouwbedrijven nieuwe technologie effectief kunnen invoeren. Samen met medewerkers is verkend wat de impact van BIM op kwaliteit van taken en motivatie is. De resultaten worden op 11 maart toegelicht tijdens de conferentie Mensgerichte innovatie: de sleutel tot effectieve technologie. Je kan je nu aanmelden.