Veilig werken met een afkortzaag: hier moet je op letten
Zondag 1 oktober 2023
In de rubriek Incident in beeld neemt Bouwend Nederland een ongeval op of rond de bouwplaats onder de loep. Wat vond er precies plaats? Welke veiligheidsrisico's speelden bij deze werkzaamheden een rol? Wat is er ondernomen direct na het ongeval. Maar vooral ook: welke maatregelen kun je nemen om dit te voorkomen? Deze keer: een ongeval bij het bewerken van een houten lat met een afkortzaag.
Wat is er gebeurd?
Een werknemer wilde een houten lat bewerken met een machine (afkortzaag). De afkortzaag was op een tafel gezet in de timmerwerkplaats op een project. De hand van de werknemer heeft het roterende zaagblad van de afkortzaag geraakt, waardoor de vingertop van de wijsvinger eraf is gegaan en het topje niet teruggehecht heeft kunnen worden. De middelvinger is na een operatieve ingreep zodanig hersteld, dat het bovenste deel niet meer beweegbaar is, maar is vastgezet. De duim hebben artsen kunnen herstellen met de wetenschap dat deze naar verwachting na verloop van tijd, en de nodige revalidatie, weer volledig te gebruiken is.
Waarom is het gebeurd?
De af te korten lat stond iets onder spanning en schoot weg. Vermoedelijk is er tijdens het werken met de afkortzaag een verkeerde handeling uitgevoerd door de medewerker.
Direct na het ongeval
De BHV-organisatie is in werking getreden; directe collega’s hebben de eerste hulp verleend en er is direct 112 gebeld. De uitvoerder heeft de veiligheidskundige geïnformeerd. Het slachtoffer is per ambulance naar het ziekenhuis vervoerd. Inspectie SZW is door de veiligheidskundige direct telefonisch in kennis gesteld over het ongeval. Een Arbeidsinspecteur heeft na de ongevalsmelding een bezoek gebracht aan de plaats van het ongeval. De toedracht en oorzaak van het ongeval kan worden vastgesteld nadat het slachtoffer is gesproken.
Preventieve maatregelen
De risico's bij machinale houtbewerking zijn Fysieke belasting, Gevaarlijke stoffen, Lawaai en Onveiligheid. Het werken met een houtbewerkingsmachine kan leiden tot ongevallen, door onzorgvuldig gebruik, bijvoorbeeld terugslag van hout en dergelijke. De werkplek rondom de machine dient schoon en opgeruimd te zijn. Alleen werknemers die instructie hebben gehad mogen met machines werken. Specifieke instructies voor de afkortzaag zijn:
- Werkstukken korter dan 20 cm niet meer afkorten.
- Zorg dat het werkstuk stabiel en recht ligt.
- Duw het werkstuk tegen de geleider en het blad.
- Houdt het werkstuk vast op minimaal 10 cm afstand van de te maken zaagsnede.
- Nooit het werkstuk bij de draaiende zaag weghalen.
- Zaag met vingers bij elkaar of met gesloten hand.
- Plaats de zaag achter de geleider (de ruststand), voordat het werkstuk mag worden weggepakt.
Niet vakbekwame medewerkers mogen geen gebruik maken van de machines, vakbekwame medewerkers onder 18 jaar mogen alleen onder strikte begeleiding en alleen onder toezicht werken met machines.
Gerelateerd nieuws
Hoe ziet veiligheid in aanbestedingen eruit? Hoe kunnen bedrijven de Veiligheidsladder gebruiken om houding en gedrag te kunnen meten? In de podcast 'Verhalen in Veiligheid' geeft Dea Snoeijer, expert veiligheid in de bouw, antwoord op deze vragen.
In reactie op de toenemende hittegolven en het veranderende klimaat, heeft Volandis in samenwerking met sociale partners AFNL, Bouwend Nederland, CNV, FNV en Waterbouwers een nieuw hitteprotocol ontwikkeld voor de bouw- en infrasector. Dit initiatief biedt een uitgebreide set richtlijnen en maatregelen om veilig te kunnen werken bij hoge temperaturen.
Begin dit jaar kondigde de Nederlandse Arbeidsinspectie aan strenger te handhaven op de blootstelling aan dieselmotorenemissie. We hebben hierover - samen met andere branches – enkele keren met de inspectie gesproken. Het beleid blijft onveranderd, maar we helpen je graag op weg.