Waterstof noodzakelijke pijler in de overgang naar schoon en emissieloos bouwen
Woensdag 11 oktober 2023
Emissieloos bouwen wordt op steeds meer bouwplaatsen de norm. Naast elektrische oplossingen op batterijen liggen er kansen voor het gebruik van waterstof, daar waar elektriciteit niet toereikend is. Daarnaast kan de bouw bijdragen aan de ontwikkeling van de waterstofeconomie in Nederland. Denk aan projecten voor onder meer de productie van waterstof, transport en opslag en de bouw van tankstations voor waterstof. Dit blijkt uit onderzoek dat Berenschot uitvoerde in opdracht van Bouwend Nederland en de gemeente Groningen. Berenschot onderzocht zowel de landelijke als regionale kansen voor het gebruik van waterstof in de Nederlandse bouw- en infrasector.
Als we in Nederland grootschalig willen overstappen naar emissieloos bouwen, speelt waterstof een belangrijke rol. De uitdaging is om de huidige ambivalente houding ten opzichte van waterstoftoepassingen te doorbreken. De markt voor waterstoftoepassingen in de bouwsector is vooralsnog beperkt vanwege een achterblijvende vraag, beperkt aanbod van materieel en onzeker marktpotentieel. Dit leidt tot terughoudendheid in investeringen. Maar de bouwsector heeft ambitieuze doelen op het gebied van verduurzaming en kijkt graag naar de mogelijkheden die waterstof biedt.
Waterstofaggregaten en zwaar materieel kansrijke toepassingen
Het onderzoek concludeert dat waterstof een belangrijke rol kan spelen bij het realiseren van emissievrij bouwen. Waterstof kan worden gebruikt als opslagmedium en als aandrijving voor zwaar bouwmaterieel via brandstofcellen. Opslag in de vorm van waterstofaggregaten en toepassingen in machines zoals graafmachines, vrachtwagens en asfaltmachines zijn de meest voor de hand liggende toepassingen.
De kansen voor de bouwsector om bij te dragen aan de waterstofeconomie hangen nauw samen met de ontwikkeling van nieuwe projecten. Hoewel er voor enkele grote projecten al definitieve investeringsbeslissingen zijn genomen, worden echte doorbraken pas verwacht in de tweede helft van dit decennium. De aanleg en vervanging van infrastructuur en faciliteiten voor (seizoens)opslag van waterstof zijn grote projecten die een aanzienlijke impact zullen hebben.
Succesfactoren en randvoorwaarden voor doorbraak waterstof
Het succes van waterstof in emissievrij bouwen is afhankelijk van verschillende factoren. Het vereist duurzaam inkoopgedrag van opdrachtgevers in de bouwsector, een overheid die de juiste randvoorwaarden schept voor vergunningverlening, samenwerking tussen partijen in de bouwketen en ondernemerschap van bouwbedrijven en toeleveranciers.
Daarnaast benoemt het onderzoek enkele belangrijke randvoorwaarden. Zo is er behoefte aan meer duidelijkheid over wet- en regelgeving en veiligheid met betrekking tot waterstofgebruik in het bouwproces. Ook moet er meer inzicht komen in de benodigde opleidingen en trainingen voor personeel dat met waterstofbouwmaterieel werkt, en een prognose worden gemaakt van de arbeidsmarkt in de Nederlandse waterstofeconomie. Verder onderzoek naar financiering en het creëren van een waterstofecosysteem zijn ook noodzakelijk.
Bouwend Nederland zet in op projecten en verdere ontwikkeling
Bouwend Nederland gaat de komende periode verder in gesprek met leden, overheden en stakeholders over de mogelijkheden van waterstof voor de bouwsector. Zo is Bouwend Nederland Regio Noord samen met de leden in gesprek met HyNorth en de gemeente Groningen om gezamenlijk te gaan werken aan concrete waterstofprojecten om de waterstofontwikkeling in de sector en de regio te versnellen. Ook zal Bouwend Nederland als vragende sector van duurzame energie, zoals waterstof, het gesprek aangaan over de ontwikkelpaden die de overheid heeft geschetst in het Nationaal Plan Energiesysteem en hoe dit bijdraagt aan het emissieloos maken van de bouwsector.
Bekijk het rapport met alle feiten en cijfers of lees het whitepaper.
Gerelateerd nieuws
Kennis- en innovatiecentrum ElaadNL onderzoekt het slim en duurzaam opladen van elektrische voertuigen en bouwmaterieel. Uit hun recente marktverkenning blijkt dat elektrisch bouwen veel sneller groeit dan eerder gedacht. Dat zorgt voor uitdagingen. Marktontwikkelaar Flip Oude Weernink vertelt over de praktische handreiking voor laden op de bouwplaats en over de route naar standaardisatie en slimme laadoplossingen.
Rond het Binnenhof moet het nu al, in historische binnensteden binnenkort en uiteindelijk is het de toekomst voor heel Nederland: emissieloos vervoer. Hoe doe je dat, als collega's en bouwmaterialen op de bouwplaats nodig zijn? De Leidse restauratie-aannemer Burgy Bouwbedrijf denkt verder dan elektrische bussen.
De provincie Gelderland en de HAN University of Applied Sciences hebben een praktische menukaart gemaakt met interventies voor slimme bouwlogistiek. Dit rapport helpt jou en je gemeentelijke opdrachtgevers om de bouwlogistiek te verduurzamen en tegelijkertijd overlast en kosten te verminderen.