Leerzame masterclass voor Brabantse Wethouders Wonen

Met ruim 60 deelnemers was de masterclass Wonen, die plaatsvond in het Van Spaendonck Ondernemingshuis in Tilburg, zeer goed bezocht. Naast ca. 20 wethouders waren ook tal van bij de woningbouw betrokken partijen aanwezig, waaronder bouwers, ontwikkelaars, de derde bouwstroom, kennisinstellingen, waterschappen en banken. Het thema van de masterclass ’Hoe komen we sneller van plan naar realisatie?’ is immers een vraagstuk dat bij uitstek vanuit een breed perspectief en dus in gesprek met meerdere stakeholders moet worden aangepakt.

Processen en procedures

Bij de aftrap gaf Gedeputeerde Wilma Dirken van Ruimte en Wonen aan dat ze diverse versnellingsmogelijkheden ziet in processen en procedures. Ze vertelde over de ideeën die de provincie op dat vlak heeft, zoals te onderzoeken voor welke vergunningsplichtige situaties onder de nieuwe Omgevingswet kan worden volstaan met een melding. De gedeputeerde nodigde de wethouders uit daar met de provincie over te komen praten om hiertoe een pilot te starten. Immers: “we hebben met elkaar lef en moed nodig.”
Hanneke van Eijndhoven, Regiomanager Zuid van Bouwend Nederland, stelde dat ze blij is dat we deze masterclass wederom samen organiseren. Ze benadrukte dat markt en overheid elkaar nodig hebben in de grote bouwopgaven en dat het belangrijk is om inzicht in elkaars processen en problematieken te hebben om te komen tot het – liefst versneld – uitvoeren van plannen. Daarnaast was ze het eens met de gedeputeerde dat we samen lef en moed nodig hebben.

Nog geen stijgende lijn

Beatrice Dormans van Bouwend Nederland schetste vervolgens aan de hand van EIB-cijfers kort een beeld van de ontwikkeling van de woningbouwproductie. De terugloop van het afgelopen jaar zal zich in de komende twee jaren voortzetten in vooral de nieuwbouw en utiliteit, al biedt volgens het EIB de verduurzaming wel groeimogelijkheden. Dormans liep ook de voorstellen in het hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet door, die betrekking hebben op de woningbouw. Daarnaast deelde ze mogelijke oplossingen die Bouwend Nederland ziet om de woningbouw te stimuleren en te versnellen.

Hoopvol stemmende voorbeelden

Toelichting op een aantal best practices maakte de deelnemers duidelijk dat er wel degelijk al goede initiatieven zijn om te versnellen. Kris Maas van Maas Jacobs bijvoorbeeld vertelde over project Blossom in Breda. Daar hebben de gemeente, woningcorporatie en ontwikkelende bouwer een zogeheten 100-dagen-aanpak geïntroduceerd waarmee de uiteindelijke planontwikkeling veel sneller tot stand is gebracht dan via de gebruikelijke procedures.
Hannah Bakker, Mathijs Hulsbosch en Nynke van der Lei namen de deelnemers mee naar woningbouwproject ’t Ven in Eindhoven. Door een goede samenwerking tussen de gemeente Eindhoven, woningstichting Thuis en bouwbedrijf Heijmans en onder meer de toepassing van prefab gebouwde woningen, is daar in zeer korte tijd een substantieel deel van de nieuwe woonwijk gerealiseerd.

Demografie raakt ‘bouwen en wonen’

Tussen de twee hoopgevende presentaties schetste Niek Bargeman, adviseur ‘bevolking en wonen’ van de provincie, aan de hand van demografische cijfers hoe de verschillende doelgroepen waarvoor de komende tijd gebouwd moet worden in rap tempo veranderen. Door de sterke groei van 75-plussers en het toenemend aantal éénpersoonshuishoudens verandert ook de vraag naar woningtypen en woonvormen (meer collectief, soms mét zorg etc.).
Op basis van actuele gegevens laat Bargeman zien dat het bouwtempo in Brabant onder druk staat. Wel zijn er plannen genoeg om te kunnen voorzien in de nog altijd grote woningbehoefte. De nadruk zal vooral moeten liggen op de realisatie van de vele plannen die er al zijn. Ook zal meer gekeken moeten worden naar de mogelijkheden die de bestaande woning- en gebouwenvoorraad biedt om nieuwe woonruimte te creëren én naar meervoudig ruimtegebruik.

Schaarste op het net

Ook netcongestie kwam aan de orde tijdens de masterclass. De presentatie van Sven Maas en Eugène-Emile Kuis, beiden experts in de energietransitie, maakte ontnuchterend duidelijk dat er géén pasklare oplossing is voor het probleem van de netschaarste waar we steeds meer mee te maken krijgen. Belangrijke boodschap is om je als gemeente bewust te zijn van dit probleem bij de ruimtelijke keuzes die je maakt. Proberen zoveel mogelijk integraal te programmeren, is het advies, gericht op nieuwe energiesystemen, een meer wijk- en buurtgerichte aanpak en lokaal eigenaarschap. De gedeputeerde riep op vooral ook te kijken naar de mogelijkheden om meer en slimmer gebruik te maken van de ‘reserveruimte’ die tal van grootverbruikers contractueel hebben, maar die daar slechts sporadisch gebruik van maken.